foto: FEST, promo
Nagrada Beogradski pobednik za izuzetan doprinos filmskoj umetnosti na 52. Međunarodnom filmskom festivalu FEST, koji će biti održan od 23. februara do 3. marta, biće dodeljena iranskom reditelju Asgaru Farhadiju.
Filmski reditelj i scenarista Farhadi, dvostruki oskarovac, kome će Beogradski pobednik biti uručen 29. februara u srpskoj prestonici, smatra se jednim od najistaknutijih filmskih stvaralaca iranske i svetske kinematografije 21. veka.
Farhadi (1972) se zainteresovao za kinematografiju u tinejdžerskim godinama, a svoje obrazovanje u filmskom stvaralaštvu započeo je pridruživanjem Omladinskom filmskom društvu u Esfahanu 1986, gde je snimao kratke 8-milimetarske i 16-milimetarske filmove.
Diplomirao je dramsku umetnost na Univerzitetu u Teheranu 1998. godine i magistrirao pozorišnu režiju nekoliko godina kasnije. Svoju završnu tezu posvetio je Haroldu Pinteru i u njoj se bavi značajem tišine i pauza u stvaralaštvu ovog dramskog pisca. Skoro svi Farhadijevi filmovi osvojili su nagrade na festivalima na kojima su prikazani.
Prema mišljenju kritičara, njegovi scenariji su duboke sociološke, psihološke i filozofske studije problema koji su univerzalni u društvu, a njegovi filmovi su stekli priznanje zbog fokusa na ljudsku situaciju i pripovedanja intimnih i izazovnih priča o porodičnim sukobima.
Farhadi je kao reditelj debitovao filmom „Ples u prašini” (Raghs dar Ghobar), koji je nagrađen na Međunarodnom filmskom festivalu u Moskvi.
Godine 2004. snimio je film „Predivan grad“ (Shahr-e ziba), nagrađen na međunarodnom filmskom festivalu u Varšavi, a 2006. „Vatromet u sredu“ (Chaharshanbe-soori), nagrađen Zlatnim Hugom na Međunarodnom filmskom festivalu u Čikagu.
Film „O Eli“ (Darbareye Elly, 2009) koji je filmski kritičar Dejvid Bordvel nazvao „remek-delom“, dobitnik je Srebrnog medveda za najbolju režiju na 59. Berlinskom međunarodnom filmskom festivalu i nagrade za najbolji film na Trajbeka filmskom festivalu.
Godine 2011. Farhadijev film „Razvod“ (Jodaeiye Nader az Simin) osvojio je Oskara za najbolji film na stranom jeziku, dobivši pohvale kritike u Iranu i izvan njega. Dobitnik je i Zlatnog medveda na Međunarodnom filmskom festivalu u Berlinu, kao i Zlatnog globusa i nagrade Cezar.
Film „Prošlost" (Le passé, 2013) osvojio je nagradu za najbolju glumicu na Filmskom festivalu u Kanu, dok je „Trgovački putnik" (Forooshande, 2016) doneo Farhadiju drugog Oskara za najbolji film na stranom jeziku, što ovog reditelja čini jednim od nekoliko u čitavom svetu koji su dva puta osvojili tu nagradu.
Farhadijev sledeći film „Svi znaju“ (Todos lo saben), sa tandemom Kruz – Bardem, otvorio je 71. Kanski festival, a njegov film „Heroj“ (Ghahreman, 2021), koji je dobitnik Gran prija na 74. Kanskom festivalu, prikazan je i na 50. FEST-u u Beogradu.
Farhadi je na listi reditelja koji su više puta osvajali Oskara za najbolji strani film. Ostali su Vitorio de Sika i Federiko Felini (po četiri puta), Ingmar Bergman (tri puta) i Rene Kleman i Akira Kurosava (po dva puta).