Izložba U gudurama Amerike u Bioskopu Balkan otvorena je večeras, 8. aprila u bioskopu Balkan.
Na ovoj izložbi predstavljeni su radovi tri autora: video rad Zvuci rodnog kraja Mladena Miljanovića, skulptura Yugo Amerika Radoša Antonijevića, i instalacija Amerika Nenada Maleševića. Naziv izložbe pravi jasnu opasku na naslov romana Karla Maja U balkanskim gudurama, u kom se Balkan stereotipno tumači kao divlja, neukroćena teritorija u kojoj vladaju nasilje i razbojništvo. Inverzijom stereotipa i uvođenjem ličnog, kolektivnog ili istorijskog iskustva, ova postavka gradi se na preispitivanju značenja toponima i pojma Amerika. Izložbu je producirala Fondacija Saša Marčeta.
Mladen Miljanović, autor video rada Zvuci rodnog kraja, osvrnuo se na širi kontekst izložbe: Meni se, prije svega, svidio kontekst samog naziva ovog prostora – Bioskop Balkan. Baviti se ovom temom u Bioskopu Balkan, sa trojicom umjetnika sa regionalne scene, meni je već kontekst po sebi. Onda smo shvatili da se u sličnom vremenskom periodu, Amerika pominje u nekom segmentu ili nekom obliku našeg rada. Čitav taj proces je bio prirodan, radovi su se jednostavno sklopili, a kustoskinja Ksenija Samardžija je prepoznala tu vezu i pozvala nas. Ova izložba se ironično i sarkastično postavlja prema romantizovanoj poziciji Balkana, a mi se isto tako bavimo ironijom - šta Amerika ovde zapravo znači. Meni je to bilo sasvim dovoljno relacija između radova, i u samim radovima, da zajedno sa ovim mjestom sve to čini interesantan koncept.
Radoš Antonijević, autor rada Yugo Amerika, o izložbi je rekao: Naši radovi nisu pravljeni da bi bili deo celine. Oni su produkovani ranije kao individualni istraživački procesi. Međutim, mi smo uvideli da postoji poveznica kroz naziv Amerika u sva tri rada. Ali oni nisu povezani samo imenom već i promišljaju lični i širi kulturni identitet, koji Ameriku koristi kao neku vrstu refleksije ili ogledalnog polja za samorefleksiju. U tom smislu, Bioskop Balkan samim svojim nazivom je zapravo bio dobro polazište kao neka objedinjujuća, a ne previše opterećujuća konceptualna veza“. O doživljaju izložbe u ovom prostoru, Antonijević je dodao: Moje lično iskustvo je vrlo pozitivno, u smislu da je sam prostor Bioskopa Balkan, svojim nazivom i izlagačkim potencijalom, dao dobar ambijent u kome ova tri rada nisu dizajnerski složena, već zajedno grade atmosferu koja dosta liči na ovu našu balkansku.
Nenad Miljanović, autor instalacije Amerika, osvrnuo se na postavku i odnos radova: Prostor je velelepan i sa te strane zahtjevan, pa je naš zadatak kao autora bio da napravimo takav raspored i konstelaciju gdje se radovi ne potiru u značenju, gdje se ne sukobljavaju, niti se nadomještuju. To je jedna fina usaglašenost.
Ksenija Samardžija, kustoskinja izložbe i direktorka Fondacije Saša Marčeta, iznela je svoje utiske o izložbi: Mislim da se radovi sjajno dopunjuju i odlično komuniciraju međusobno. Na različitim nivoima, u različitim kontekstima i odnosima. U svakom slučaju, zadovoljstvo je imati priliku da pogledamo i sagledamo ovakvu izložbu u Beogradu.
Mladen Miljanović rođen je u Zenici 1981. godine. Pored umetničke prakse i istraživanja, predaje Nove medije na Akademiji umetnosti Univerziteta u Banja Luci. Učestvovao je na 55. Venecijanskom bijenalu, 15. Busan bijenalu i nedavnom 13. Kairo bijenalu. Njegove solo izložbe i radovi bili su zastupljeni u muzeju savremene umetnosti MUMOK u Beču, Galeriji MC u Njujorku, ACB galeriji u Budimpešti, i mnogim drugim. Obrazovan kao akademski slikar, Miljanović danas kombinuje performativne i konceptualne strategije kroz pluralistički, društveno angažovan i subverzivan pristup savremenoj umetnosti.
Radoš Antonijević (1969) je vizuelni umetnik koji ispituje granice skulpture problematizujući odnos oblika, funkcije, materijalnosti i značenja. Teme njegovih skulptorskih radova uvek su vezane za neuralgične tačke života, baveći se aspektima istorije, politike, kulture i društva. Antonijević svoje radove javno izlaže od 1998. i ima preko 20 samostalnih i preko 50 grupnih izložbi. Radi kao vanredni profesor na Fakultetu likovnih umetnosti u Beogradu.
Nenad Malešević (1981) je diplomirao na Smjeru za grafiku Akademije umjetnosti Univerziteta u Banjaluci 2004, a magistrirao na Grupi za teoriju umetnosti i medija Interdisciplinarnih studija Univerziteta umetnosti u Beogradu 2008. Doktorirao je na Fakultetu likovnih umetnosti u Beogradu 2019. godine. Bio je stipendista Njemačke službe za akademsku razmjenu (DAAD, 2006). Uz brojne samostalne izložbe, učestvovao je na grupnim izložbama i festivalima u Bosni i Hercegovini, Srbiji, Hrvatskoj, Crnoj Gori, Francuskoj, Italiji, Gruziji, Velikoj Britaniji i Holandiji.