Američki naučnici utvrdili su da 'uranjanje' u prozno delo može uticati na vaše ponašanje i misli koje se mogu preobraziti kako bi odgovarale onim koje poseduje vaš omiljeni lik. Naučnici veruju da nas fiktivni likovi mogu promeniti na bolje, prenosi američka mreža msnbc.
Kad se vežete uz lik Atikusa Finča iz kultnog romana "Ubiti pticu rugalicu" američke spisateljice Harper Li više se fokusirate na etično ponašanje, kaže voditelj istraživanja Geof Kaufman s američkog Dartmaut Koledža. Ali, upozorava, romani mogu imati i tamnu stranu podsećajući na američkog Psiha. "Lik je vrlo harizmatičan i privlačan, ali on je serijski ubica. U meri u kojoj se vežete uz njega nastojite razumeti ili opravdati njegova dela", kaže Kaufman.
Naučni tim utvrdio je da proživljavanje likova iz romana može dovesti do stvarnih promena u životu čitalaca, ali nije utvrdio koliko dugo traju te promene.
Kaufman veruje da romani mogu menjati život. "Ukoliko imate duboku vezu s likovima to može imati trajni rezultat. Može vas nadahnuti da ponovno nešto pročitate i nakon toga je taj rezultat još jači".
Naučnici su u prvom testu utvrdili da je verovatnoća da se čitaoci priče o čoveku koji je svladao mnoge prepreke kako bi izašao na izbore i sami u sledećim danima odazovu pozivu na birališta puno veća u odnosu na čitaoce drugih dela.
U drugom testu ispitanici su podeljeni u dve grupe u kojoj je prva čitala priču o heroju za kojeg se tek na kraju otkriva njegova homoseksualnost dok je drugoj grupi taj podatak bio otkriven već na početku priče. Utvrđeno je da je puno pozitivnije stanovište prema homoseksualnoj populaciji bilo zabeleženo u prvoj grupi. To je zato što su upoznali lik i vezali se uz njega pre nego što se njihov doživljaj mogao zamagliti stereotipima prema homoseksualcima, objašnjava Kaufman. Oni koji su od početka znali za njegovu seksualnu orijentaciju nisu se s njim poistovećivali zbog stereotipa koji je uspostavio distancu između čitaoca i lika, objašnjava američki naučnik.
Kaufman veruje da taj učinak imaju samo pisana dela ali ne i filmovi u kojima smo od početka postavljeni u jasnu ulogu promatrača.